جرثقیل ضد انفجار
فضاهای صنعتی درصنایع نفت و گاز و پتروشیمی در صورت وجود گاز اشتعالی در محیط به سه منطقه به نام های Zone 2 , Zone1, Zone 0 در صورت وجود گرد و غبار اشتعالی به سه منطقه به نام های Zone 22 , Zone 21 , Zone 20 در محیط طبقه بندی می شوند.
Zone پارامتری است مختص جرثقیل های EX و نشان دهنده نسبت گرد و غبار یا گاز اشتعالی در محیط است.
هر Zone بر حسب نوع گاز موجود در آن به سه گروه به نام های GroupIIB , GroupIIA و GroupIICتقسیم می گردد.
در حالت Zone=0 یاZone=20 همیشه و یا به مدت طولانی غبار یا گاز انفجاری در محیط وجود دارد تجربیات صنعتی ، مدت طولانی را زمان بیش از یک هزار ساعت در سال تعیین نموده است.
در حالت Zone=1 یاZone=21 با تعداد غبار یا گاز اشتعالی در محیط کمتر از حالت Zone0 است. تجربیات صنعتی فضایی را که در آن فضا وجود مخلوط گاز و هوا در طول سال بین ده ساعت تا هزار ساعت بیشتر پیش بینی می شود، Zone 1 در نظر می گیرند. فضایی که گازهای قابل اشتعال غالبا” به علت کارهای تعمیراتی ویا به علت نشت طبیعی مواد در آن فضا و در صنعت Zone=2 یا Zone=22 ، فضایی که در آن فضا احتمال وجود مخلوط غبار یا مخلوط گاز و هوا بین یک ساعت تا ده ساعت در سال پیش بینی گردد.
وجود داشته باشند.
در حالت Zone=2 یا Zone=22 که متداول ترین و سبک ترین حالت است، امکان وجود غبار یا گاز قابل اشتعال در محیط وجود دارد ولی نه در حالت عادی و اگر هم به وجود آید برای مدت کوتاهی ادامه می یابد.
پس Zone=2 فضایی است که در آن فضا گازهای قابل اشتعال درون سیستم بسته ای هستند و راهی به خارج از سیستم ندارند و فقط به علت بروز اشکال در تجهیزات و یا عملیات غیر عادی به فضای بیرون راه می یابند.
بنابراین با توجه به تعریف فوق الذکر، فضای ایمن یا فضای طبقه بندی نشده فضایی است که احتمال وجود مخلوط گاز و هوا ویا غبار به تعداد قابل اشتعال ، کمتر از یک ساعت در سال پیش بینی می شود.
به دلیل متفاوت بودن نوع گاز موجود در هر Zone و در نتیجه متفاوت بودن انرژی لازم جهت مشتعل شدن آن، برای هر Zone یک تقسیم بندی مجدد انجام می شود. این تقسیم بندی Gas Group Classification نامیده می شود.
سازمان IEC گازهای موجود در هرZone از فضاهای صنعتی را سه گروه به نام های GroupIIC ,GroupIIB, GroupIIA تقسیم بندی می کند.همچنین این سازمان، گازهای موجود در فضاهای معادن زیرزمینی را که معمولا” گاز متان هستند Group I می نامد.
پس طبق این تقسیم بندی، پیشوند I برای گازهای زیرزمینی و پیشوند II برای مشخص کردن سایر فضاهای صنعتی که تاسیسات روزمینی هستند تعیین شده است.
همچنین بر اساس کمترین دمای انفجار گاز موجود کلاس دمای آن محیط مشخص می شود. بر اساس میزان حساسیت تجهیزات موجود در محیط نیز نوع حفاظت تعیین می گردد. یکی از مولفه های مهم دیگر Insulation Protection یا IP می باشد.
پس از تعیین تمامی مشخصه های محیط انفجاری می بایست نسبت به خرید تجهیزات اقدام نمود. بر اساس استاندارد کلیه تجهیزات برقی و موتوری می بایست بر اساس الزامات استانداردها ساخته شوند واز سوی دیگر تجهیزات محرک مکانیکی می بایست از آلیاژها و موادی ساخته شوند که خاصیت ضد جرقه داشته باشند. به عنوان مثال حساس ترین قسمتهای دارای پتانسیل جرقه چرخهای جرثقیل میباشند که معمولا از آلیاژهای مس تولید می شوند ودر صنعت تحت عنوان فسفر برنز شناخته می شوند. سیستم برق رسانی جرثقیل نیز نیازمند تمهیدات خاصی می باشد که نیاز به تجربه و دانش مهندسی کافی می باشد.